Mất bao lâu polyp đại tràng trở thành khối ung thư?
Bất kỳ ai cũng có thể mắc polyp đại tràng không triệu chứng. Polyp đại tràng tuy lành tính nhưng là bệnh lý tiền ung thư nếu không được điều trị sớm, kịp thời, đúng mức.
Phẫu thuật nội soi cắt polyp đại tràng tại Bệnh viện K - Ảnh: BVCC
Polyp lành tính chuyển sang ác tính
Anh N.V.A., 39 tuổi, khỏe mạnh, đi khám phát hiện
Hình ảnh polyp đại tràng qua nội soi - Ảnh: BVCC
Ai có polyp đại tràng dễ tiến triển thành ung thư?
Bác sĩ Nguyễn Xuân Tuấn, Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt, cho biết các polyp nếu sớm được loại bỏ thì sẽ ít có khả năng trở thành ác tính, một số dạng polyp đại tràng có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư:
- Polyp càng lớn thì nguy cơ ung thư hoặc tiền ung thư càng cao. Những polyp đại tràng 1cm trở lên hoặc một số polyp với kích thước rất lớn có thể có những vùng nhỏ bị ung thư hóa.
- Những polyp có chân rất ngắn và những polyp có hình ảnh dạng sần sùi, dễ chảy máu.
- Những polyp không có cuống có khả năng gây ung thư nhiều hơn những polyp có cuống.
- Polyp tuyến chủ yếu là tế bào tuyến lót bên trong ruột già, có nhiều khả năng sẽ phát triển thành ung thư (nghĩa là đang ở trạng thái tiền ung thư). Polyp tuyến răng cưa là một dạng tiến triển đặc biệt của polyp tuyến.
- Khi có quá nhiều khối u dạng này xuất hiện trong ruột già thì bệnh mang tên là đa polyp đại tràng. Tuy đa số khối u là lành tính, nhưng người bệnh đa polyp đại trực tràng có nguy cơ tiềm ẩn ung thư, vì khi có một trong các khối u tăng sinh quá mức và không được biệt hóa sẽ trở nên ác tính.
Đây là bệnh có tính chất gia đình, nguyên nhân gây ra được cho là do di truyền, do đó hầu như không có cách nào phòng ngừa bệnh.
- Polyp không tân sinh bao gồm polyp tăng sản, polyp viêm và polyp hamartomatous. Những loại polyp này thường không trở thành ung thư. Polyp neoplastic bao gồm adenomas và các loại răng cưa. Nói chung, polyp càng lớn thì nguy cơ ung thư càng cao, đặc biệt là với polyp neoplastic.
Bác sĩ Tuấn phân tích bản thân polyp là những tế bào bất thường, nhưng không phải tế bào ung thư. Tuy nhiên khi những tế bào bất thường này phân chia, chúng sẽ tạo ra đột biến, càng nhiều đột biến nguy cơ ung thư càng tăng.
Theo nghiên cứu, quá trình khối polyp chuyển thành ung thư mất khoảng 10 năm hoặc hơn. Đây là quá trình diễn ra chậm, việc nội soi thường xuyên để phát hiện và loại bỏ polyp sớm là rất quan trọng
Người có nguy cơ polyp đại tràng tiến triển thành ung thư:
- Tuổi trên 50;
- Tiền sử đã bị polyp đại tràng;
- Có người thân trong gia đình bị polyp đại tràng hoặc ung thư đại tràng;
- Nhóm có thói quen ăn nhiều thịt và đồ béo;
- Những người thường xuyên hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc;
- Những người uống nhiều rượu và đồ uống có cồn liên tục trong thời gian dài;
- Những người thừa cân - béo phì hoặc có cân nặng tăng đột biến trong thời gian ngắn;
- Lười vận động, nằm hoặc ngồi nhiều.
Biện pháp phòng ngừa
Xây dựng thói quen lành mạnh là điều cần có để đảm bảo sức khỏe hệ tiêu hóa nói riêng và sức khỏe tổng thể nói chung, bằng cách:
- Tăng cường chất xơ thể rau xanh, trái cây, các loại hạt vào chế độ ăn uống.
- Nên hạn chế bia rượu, thuốc lá.
- Bổ sung vitamin D, canxi theo chỉ định của bác sĩ.
- Tập thể dục thể thao đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Giữ tinh thần thoải mái, không nên chịu áp lực/stress trong thời gian dài.
- Sinh hoạt theo giờ giấc ổn định để góp phần tránh gây rối loạn tiêu hóa.
- Thăm khám định kỳ nếu gia đình có tiền sử bị polyp trực tràng.
Nhiều thói quen tưởng vô hại dễ dẫn đến nguy cơ sỏi mật, polyp túi mật