Căn bệnh ung thư phổ biến ở đàn ông với tỷ lệ tử vong cao

Ung thư tuyến tiền liệt phổ biến ở nam giới. Ảnh: Trần Nhung.

Ba năm sau ca phẫu thuật robot cắt bỏ tuyến tiền liệt, ông N.X.H. (61 tuổi, TP.HCM) vẫn khỏe mạnh, sinh hoạt và làm việc bình thường. Kết quả tái khám gần nhất cho thấy ông đã khỏi hoàn toàn ung thư tuyến tiền liệt.

Trước đó, ông từng mất ngủ triền miên vì tiểu đêm, chỉ nghĩ mình bị phì đại tuyến tiền liệt và điều trị thuốc suốt nửa năm mà không khỏi.

Khi đến Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) kiểm tra, kết quả xét nghiệm PSA (kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt) tăng cao, kèm hình ảnh MRI nghi ngờ ác tính. Sinh thiết xác định ông mắc ung thư tuyến tiền liệt. Rất may, bệnh được phát hiện khi còn ở giai đoạn sớm, nên ông có cơ hội điều trị triệt để bằng phẫu thuật robot.

Bệnh ung thư thường bị “bỏ quên” ở đàn ông Việt

Theo Cơ quan Nghiên cứu Quốc tế về Ung thư (IARC), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2022 Việt Nam ghi nhận 5.875 ca mắc mới và hơn 2.800 ca tử vong do ung thư tuyến tiền liệt. Đây là loại ung thư đứng thứ 5 về tần suất mắc và thứ 9 về tỷ lệ tử vong ở nam giới Việt.

Dù tỷ lệ mắc ở Việt Nam (11,5 ca/100.000 dân) thấp hơn trung bình toàn cầu (29,4 ca/100.000 dân), nhưng tỷ lệ tử vong lại cao gần gấp đôi (48% so với 27%). Nguyên nhân chính là phần lớn bệnh nhân chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển, di căn xương hoặc xâm lấn mô lân cận.

"Khác với phì đại tuyến tiền liệt lành tính thường gây tiểu khó, ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu gần như không có triệu chứng. Chính sự âm thầm này khiến nhiều người chủ quan, bỏ lỡ giai đoạn điều trị hiệu quả nhất", TS.BS Nguyễn Tế Kha, Trưởng khoa Ung bướu Tiết niệu, Bệnh viện Bình Dân, nhận định.

Thống kê tại Bệnh viện Bình Dân cho thấy chỉ khoảng 20% bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn sớm. Phần lớn còn lại đến khám khi bệnh đã lan rộng, khiến việc điều trị phức tạp hơn, tốn kém và khó bảo tồn chức năng sinh lý.

TS Nguyễn Tế Kha phẫu thuật bằng robot cho bệnh nhân ung thư. Ảnh: Trần Nhung.

Theo bác sĩ Kha, việc tầm soát định kỳ là chìa khóa giúp phát hiện sớm và điều trị hiệu quả ung thư tuyến tiền liệt. Nam giới từ 50 tuổi trở lên nên tầm soát hàng năm, đặc biệt những người có người thân cùng huyết thống từng mắc bệnh cần bắt đầu từ tuổi 40.

Quy trình tầm soát rất đơn giản, chỉ cần xét nghiệm máu PSA, một chỉ số phản ánh bất thường ở tuyến tiền liệt. Nếu kết quả PSA tăng, bác sĩ sẽ chỉ định thêm xét nghiệm PSA tự do (Free PSA), chụp MRI vùng chậu hoặc sinh thiết để xác định chính xác tình trạng.

"Đây là xét nghiệm nhanh, chi phí thấp và không xâm lấn, nhưng lại giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn rất sớm, khi ung thư chưa gây triệu chứng. Nếu điều trị kịp thời, tỷ lệ sống sau 10 năm gần như tuyệt đối", bác sĩ Kha nhấn mạnh.

Bác sĩ Kha cũng cho rằng tuyến y tế cơ sở có vai trò quan trọng trong việc sàng lọc ban đầu. Bác sĩ Kha hy vọng đồng nghiệp ở tuyến đầu đừng bỏ qua cơ hội tư vấn và nhắc nhở nam giới trong độ tuổi nguy cơ. Một lời khuyên đi khám sớm có thể cứu cả mạng người.

Điều trị ngày càng hiện đại, tăng cơ hội sống

Tại Việt Nam, phẫu thuật robot đang trở thành phương pháp điều trị chủ lực cho ung thư tuyến tiền liệt. Kỹ thuật này cho phép bác sĩ thao tác chính xác trong không gian hẹp của khung chậu, giúp cắt bỏ khối u triệt để mà vẫn bảo tồn thần kinh cương và khả năng kiểm soát tiểu tiện.

Bệnh viện Bình Dân hiện là trung tâm hàng đầu về phẫu thuật robot, đã thực hiện hơn 1.100 ca ung thư tuyến tiền liệttrong giai đoạn 2016-2025. Hơn 75% bệnh nhân tại đây chọn phẫu thuật robot, tỷ lệ hồi phục tốt và ít biến chứng.

"Người bệnh được điều trị sớm bằng phẫu thuật robot thường chỉ nằm viện 3-5 ngày, sớm trở lại sinh hoạt bình thường. Điều này không chỉ cứu mạng, mà còn giúp họ giữ được chất lượng sống", bác sĩ Kha cho biết.

Ung thư tuyến tiền liệt không phải là “án tử” nếu phát hiện sớm. Với những tiến bộ y học hiện nay, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh nhiều năm sau điều trị. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết vẫn là khám sức khỏe định kỳ và tầm soát chủ động.

"Đừng đợi đến khi có triệu chứng mới đi khám. Một xét nghiệm máu đơn giản có thể giúp phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt, tránh để bệnh âm thầm cướp đi cơ hội sống", bác sĩ Kha khuyến cáo.