Đừng chủ quan với ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí ở Hà Nội đầu tháng 12 liên tục ở mức báo động - Ảnh: DANH KHANG

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng - thành viên Hội Y học dưới nước và oxy cao áp Việt Nam - cho hay khi chỉ số chất lượng không khí (AQI) tiến tới ngưỡng 200-300 gây ra nhiều nguy cơ cho toàn bộ cộng đồng. 

Người khỏe mạnh bắt đầu thấy tức ngực, khó thở, ho khan, cay mắt. Người có bệnh nền và người già, trẻ nhỏ đứng trước nguy cơ nhập viện vì hen, viêm phổi, đột quỵ, nhồi máu cơ tim.

Ô nhiễm không khí gây hại sức khỏe

"Bụi mịn PM2.5 là "kẻ giết người thầm lặng". Chính vì quá nhỏ nên chúng không bị chặn lại ở mũi hay họng như bụi to mà có thể đi sâu vào tận đáy phổi. Bụi đi thẳng qua khí quản, phế quản, xuống tới phế nang - nơi trao đổi oxy với máu. Tại đây, một phần các hạt bụi, đặc biệt là loại siêu mịn, có thể xuyên qua lớp màng rất mỏng giữa phế nang và mao mạch, đi thẳng vào máu.

Trên bề mặt các hạt bụi này thường "đính" thêm kim loại nặng (chì, cadimi...), các chất hữu cơ độc hại và cả độc tố vi khuẩn. Nói cách khác, chúng giống như những "xe chở chất độc" chạy khắp cơ thể", bác sĩ Hoàng nói.

Ở cấp độ tế bào, PM2.5 gây hại theo một chuỗi phản ứng khiến đường hô hấp luôn trong tình trạng viêm âm ỉ, dễ ho, khò khè, khó thở; hệ mạch máu bị tổn thương, dễ hình thành mảng xơ vữa và cục máu đông; các cơ quan khác như tim, não, thận, hệ thần kinh cũng bị ảnh hưởng.

Ô nhiễm không khí kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ hen phế quản, COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính); tăng tỉ lệ đột quỵ, nhồi máu cơ tim ở người trung niên và cao tuổi...

Theo dõi chất lượng không khí, bảo vệ sức khỏe

Để bảo vệ sức khỏe khi không khí bị ô nhiễm, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần theo dõi chỉ số AQI qua các trang thông tin chính thức. Đồng thời đeo khẩu trang đạt chuẩn và đúng cách khi ra ngoài; dọn dẹp, vệ sinh môi trường sống, trồng cây xanh; hạn chế sử dụng bếp than, củi, thay bằng bếp điện hoặc gas; tăng cường dinh dưỡng, giữ ấm cơ thể và khám sức khỏe định kỳ.

Đặc biệt khi AQI ở mức xấu (151-200), người bình thường cần hạn chế ra ngoài, tránh khu vực ô nhiễm như đường giao thông, công trình xây dựng. Khi AQI ở mức rất xấu (201-300), người bình thường cần tránh tối đa các hoạt động ngoài trời, ưu tiên làm việc trong nhà. 

Khi AQI ở mức nguy hại (301-500), người bình thường và nhạy cảm cần hoàn toàn tránh các hoạt động ngoài trời. Đóng kín cửa, theo dõi sức khỏe và đến cơ sở y tế khi có triệu chứng.

Người dân thủ đô ra ngoài 'hít hà' sau chuỗi ngày ô nhiễm cảnh báo tím

Sau chuỗi ngày ô nhiễm cảnh báo tím, từ sáng 14-12 chất lượng không khí ở Hà Nội đã được cải thiện, chuyển từ rất kém sang tốt sau khi có gió mùa đông bắc tràn về, kèm mưa trên diện rộng.