Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX nông nghiệp trên địa bàn Hà Nội

PV: Xin ông có thể khái quát vê tình hình phát triển của các HTX nông nghiệp trên địa bàn Thủ đô?

Ông Nguyễn Văn Chí: Hiện nay, toàn TP hiện có 1.151 HTX nông nghiệp, trong đó có 1.066 HTX đang hoạt động. Từ đầu năm đến nay, toàn TP thành lập được 13 HTX. Các HTX nông nghiệp đang là lực lượng tiên phong trong chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, cây trồng, ứng dụng khoa học vào sản xuất; nhiều HTX xây dựng thành công chuỗi sản xuất, cung ứng nông sản đạt hàng tỷ đồng/năm.

Có thể nói, hầu hết là hộ gia đình nông dân tham gia với số thành viên HTX là hơn một triệu người. Nhờ sự nhanh nhạy trong việc nắm bắt thị trường, ngoài hoạt động độc lập, các HTX của thành phố còn chủ động liên kết, hợp tác với nhau và với các doanh nghiệp hình thành 131 mô hình liên kết trong sản xuất nông nghiệp, trải đều trên khắp các huyện, thị xã, thành phố, giúp người dân phát triển sản xuất bền vững và tạo ra những sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu, bước đầu các mô hình đã tạo nền tảng liên kết giữa doanh nghiệp với nông dân, bảo đảm đầu ra cho nông sản có thị trường tiêu thụ ổn định.

PV: Vậy xin ông có thể nêu một vài mô hình HTX nông nghiệp tiêu biểu?

Ông Nguyễn Văn Chí: HTX Hoàng Long (xã Tân Ước, huyện Thanh Oai) cũng trở thành mô hình điểm của thành phố khi đã nghiên cứu và thử nghiệm thành công men vi sinh trong thức ăn chăn nuôi nhằm tạo ra những sản phẩm sạch, an toàn cho người sử dụng, phát triển thành chuỗi thực phẩm sạch từ trang trại tới bàn ăn. Tính tới thời điểm hiện tại, số lợn của trại luôn ở mức ổn định xấp xỉ 5.000 con bao gồm cả lợn nái và lợn thịt, tạo việc làm cho hơn 40 lao động, thu nhập trung bình sáu triệu đồng/người/tháng.

Nhờ chủ động kế hoạch sản xuất, ứng dụng KHKT, HTX Hoàng Long không chỉ vững vàng vượt qua những khó khăn về cơ sở hạ tầng, vốn và mới đây là dịch tả lợn châu Phi mà còn hoàn thiện một cơ sở giết mổ công suất 50 con/ngày, tương ứng với khoảng hai tấn thịt và các chế phẩm từ thịt ra thị trường, bảo đảm an toàn thực phẩm và vệ sinh thú y theo quy định. HTX có trang trại chăn nuôi lợn đạt tiêu chuẩn VietGAP, chăn nuôi bảo đảm an toàn sinh học. Sản phẩm bán ra 100% được sơ chế, chế biến, đóng gói mang thương hiệu “Chuỗi thực phẩm A-Z”.

Năm 2016, HTX thực hiện chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012. Từ đó, HTX liên kết các hộ dân hình thành vùng sản xuất rau an toàn, khoai tây giống, khoai tây thương phẩm quy mô 10ha theo phương pháp luân canh, vụ Xuân trồng khoai tây giống thương phẩm, vụ Đông và vụ mùa trồng rau an toàn, hiệu quả kinh tế đạt khoảng 300 triệu đồng/ha/năm. Đặc biệt, hơn 50% sản lượng đã được tiêu thụ theo đơn đặt hàng của siêu thị, nhà hàng, bếp ăn tập thể.

HTX Đan Hoài được coi là một hình mẫu của mô hình nông nghiệp đô thị hiện đại. Nhờ sự đầu tư bài bản, khoa học, những năm qua, Hợp tác xã Đan Hoài sản xuất hàng trăm nghìn cây hoa các loại. Doanh thu Hợp tác xã đạt hàng tỷ đồng/năm, giải quyết việc làm cho hàng chục lao động…HTX hiện có 4 ha đất canh tác, chủ yếu trồng lan hồ điệp trong nhà mạng, nhà kính, mỗi năm cung cấp cho thị trường 800.000 cây lan các loại.

HTX Việt Nhật (xã Lam Điền, huyện Chương Mỹ) mới được thành lập năm 2020 đã mở ra hướng phát triển kinh tế mới với mô hình nuôi thỏ. Giám đốc HTX Việt Nhật Lâm Thị Hương chia sẻ, với diện tích 1ha, HTX đang nuôi 700 con thỏ nái và 50 con thỏ đực để phối giống. Trung bình mỗi tháng hơn 4.000 con thỏ con được sinh ra và được nuôi trong vòng 45 ngày thì xuất bán. Hiện, HTX xuất bán thỏ thương phẩm 3 lứa/tháng, trừ các khoản chi phí thu về gần 100 triệu đồng tiền lãi. Bên cạnh đó, HTX còn tạo việc làm thường xuyên cho 7 lao động với mức thu nhập ổn định từ 5 - 7 triệu đồng/người/tháng.

HTX An Mỹ (huyện Mỹ Ðức) đã đầu tư, hoạt động có hiệu quả trong các lĩnh vực: điện, thủy lợi, cung cấp giống cây trồng... Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã An Mỹ Nguyễn Ngọc Ðan khẳng định, do sớm hoàn thành việc dồn điền đổi thửa cho nên hầu hết ruộng đất canh tác của An Mỹ đã trở thành những cánh đồng lớn có thể áp dụng khoa học - kỹ thuật (KHKT) vào sản xuất, đời sống của người dân được nâng lên đáng kể, nhất là bộ mặt nông thôn có những khởi sắc, tạo điều kiện tốt để xã An Mỹ hoàn thành việc xây dựng NTM đầu năm 2019. Còn Giám đốc HTX An Mỹ Bùi Văn Oanh chia sẻ: Muốn phát triển tốt và để HTX phục vụ tốt nhất cho người dân thì Ban quản lý HTX phải tâm huyết với nghề, dám nghĩ, dám làm, đưa KHKT vào đồng ruộng, đến với bà con nông dân. Chính vì vậy mà nhiều năm nay người dân xã An Mỹ không phải còng lưng cấy; mọi công việc từ làm đất, giống lúa đến khi thu hoạch HTX đều đứng ra làm.

Với vai trò “bệ đỡ” cho kinh tế hộ gia đình, các HTX đang tiếp tục đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thay đổi bộ mặt NTM tại các địa phương. Tuy nhiên, không phải HTX nào cũng hoạt động hiệu quả nếu như không có sự chung tay, góp sức của các cấp, ngành của huyện và thành phố. Tiêu biểu tại xã Đại Thành (huyện Quốc Oai), có sản phẩm chủ lực là nhãn chín muộn với diện tích quy hoạch lên tới 108 ha, nhưng tại địa phương, giao thông nội đồng vẫn chưa được bê-tông hóa do gặp khó khăn về vốn, khiến cho việc sản xuất, vận chuyển của người dân còn bị động, giao thương hạn chế…

PV: Vậy thì thành phố Hà Nội có những chính sách gì để thúc đẩy vai trò của các HTX Nông nghiệp?

Ông Nguyễn Văn Chí: Để tiếp tục phát huy vai trò của HTX trong thời kỳ mới, UBND thành phố Hà Nội đã phê duyệt Đề án “Đổi mới, phát triển kinh tế hợp tác trong HTX nông nghiệp trên địa bàn TP Hà Nội đến năm 2020” với mục tiêu phấn đấu có 100% số HTX nông nghiệp tổ chức hoạt động theo Luật HTX năm 2012; 60% số HTX hoạt động khá trở lên, số HTX yếu kém còn lại dưới 10%; không còn HTX không hoạt động; xây dựng ba mô hình HTX liên kết với doanh nghiệp trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và xây dựng hai mô hình HTX liên kết chuỗi trong sản xuất nông nghiệp; tất cả các cán bộ chủ chốt được bồi dưỡng, bổ sung các kiến thức về HTX và pháp luật liên quan...

Trước mắt, thành phố sẽ tập trung đổi mới, phát triển, nâng cao vai trò, hiệu quả hoạt động của các HTX. Đồng thời, nhân rộng các mô hình mới, HTX điển hình tiên tiến, sản xuất, kinh doanh hiệu quả và tập trung xây dựng các mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa chủ lực với quy mô lớn của thành phố gắn với tiêu chí số 13 trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

Hiện tại, việc thúc đẩy vai trò của khu vực kinh tế hợp tác, HTX là một trong những nhiệm vụ trọng điểm tại các địa phương và Hà Nội với vai trò là đầu tàu kinh tế của cả nước đã và đang phát huy sức mạnh của HTX nhằm bảo đảm vai trò điều hành sản xuất nông nghiệp, chuyển giao tiến bộ KHKT trong trồng trọt, chăn nuôi, hình thành chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản, góp phần tăng năng suất, tăng thu nhập cho người dân. Đồng thời, rút ngắn thời gian hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Để các HTX nâng cao hiệu quả hoạt động, ngành Nông nghiệp Thủ đô đang thực hiện bố trí nguồn vốn vay qua nhiều kênh, đẩy mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật cũng như liên kết với DN để hình thành các chuỗi sản xuất khép kín. Cùng với đó, bản thân mỗi HTX cũng thường xuyên chú trọng đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, đưa giống cây, con chất lượng cao vào sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật, phát huy vai trò, góp phần tích cực vào tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới Thủ đô.

BÀI VIẾT TRONG CHƯƠNG TRÌNH PHỐI HỢP TRUYỀN THÔNG GIỮA TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ VĂN HIẾN VỚI CHI CỤC PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TP. HÀ NỘI