Chụp chiếu tràn lan, chẩn đoán hay trục lợi? - Kỳ 1: 'Ma trận' tầm soát ung thư, đột quỵ

18/06/2025 12:03

Ngày càng nhiều phòng khám, bệnh viện quảng cáo rầm rộ các gói tầm soát ung thư, đột quỵ với xét nghiệm, chụp chiếu. Không ít người hiểu lầm việc tầm soát này là cần thiết, gây tốn kém nhưng hiệu quả là dấu chấm hỏi.

    ung thư - Ảnh 1.

    Ngày càng nhiều phòng khám quảng cáo rầm rộ các gói tầm soát ung thư, đột quỵ. Dù người dân không có yếu tố nguy cơ, sức khỏe bình thường vẫn tư vấn nên tầm soát - Ảnh: X.M.

    Dù không có yếu tố nguy cơ (độ tuổi, di truyền, lối sống...), người dân đi tư vấn tầm soát ung thư vẫn được một số phòng khám chỉ định thực hiện các xét nghiệm, thậm chí chụp

    Nhân viên y tế chụp PET/CT cho bệnh nhân - Ảnh: DUYÊN PHAN

    Cảnh báo nguy cơ ung thư từ máy CT

    Một nghiên cứu từ Đại học California - San Francisco (UCSF) được công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine và được Viện Y tế quốc gia Mỹ tài trợ chỉ ra rằng rủi ro liên quan đến máy quét CT, đặc biệt là bức xạ ion hóa lớn hơn nhiều so với những gì đã được biết trước đây.

    Theo đó, máy quét CT tại Mỹ có thể góp phần gây ra tới 5% trong tổng số ca ung thư được chẩn đoán hằng năm. Việc giảm số lần quét và liều lượng bức xạ có thể cứu sống nhiều người.

    TS Nguyễn Cao Luân (chuyên ngành liệu pháp miễn dịch, tốt nghiệp tại Trung tâm nghiên cứu ung thư Lowy thuộc Đại học New South Wales, Sydney, Úc) cho rằng chụp CT là sự đánh đổi giữa lợi ích cấp thời và rủi ro tiềm tàng.

    Tia X trong chụp CT là bức xạ ion hóa, có thể gây tổn thương ADN và tạo nguy cơ hình thành ung thư.

    Bác sĩ thực hành giỏi là cái máy siêu đẳng nhất

    Trong cuộc trao đổ với Tuổi Trẻ, giáo sư Trần Đông A - cố vấn chuyên môn cao cấp của Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM) - cho rằng một bộ phận bác sĩ lạm dụng xét nghiệm chẩn đoán cao cấp mà không tận dụng khả năng khám bệnh kỹ.

    Theo ông, cái máy siêu đẳng nhất trong chẩn đoán là bác sĩ thực hành giỏi, luôn theo dõi sát, lắng nghe, trao đổi với người bệnh. Điều này giúp bác sĩ chẩn đoán được bệnh ngay mà không cần đến các thiết bị đắt tiền. Ở một số nước phát triển, nếu bác sĩ cho xét nghiệm cao cấp không cần thiết thì họ phải trả tiền chứ không phải người bệnh.

    Bác sĩ Nguyễn Hữu Hòa cũng cho rằng người bác sĩ giỏi là người khám kỹ, chỉ định bệnh nhân thực hiện xét nghiệm ít, chẩn đoán dựa vào tư duy chứ không phải máy móc.

    Chụp chiếu tràn lan, chuẩn đoán hay trục lợi? - Kỳ 1: 'Ma trận' tầm soát ung thư, đột quỵ - Ảnh 3.Tầm soát ung thư: Hiểu đúng để đừng phí tiền và thêm sầu lo

    Mặt trái của sàng lọc ung thư là những lời chiêu dụ lẫn thổi phồng về chuyện đi thực hiện các xét nghiệm không cần thiết gây tốn kém tiền bạc vô kể cho người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp.

    Đọc tiếp Về trang Chủ đề