Tháng 6/2024, thị trưởng Barcelona lúc đó là Jaume Collboni công bố kế hoạch cấm cho thuê nhà ngắn hạn tại thành phố từ 11/2028. Trước đó, Amsterdam, Hà Lan, cũng công bố chính sách tương tự khi giới hạn cấp phép lưu trú ngắn ngày và ngừng cấp phép xây mới khách sạn, trừ khi có khách sạn cũ ngừng hoạt động.
Tại thành phố New York, Mỹ, từ tháng 9/2023, cho thuê căn hộ dưới dạng ngắn hạn bị coi là bất hợp pháp, trừ khi chủ nhà đăng ký với thành phố và có mặt cùng thời điểm với khách đến ở. Berlin, Đức cấm Airbnb và dịch vụ cho thuê ngắn hạn tương tự vào năm 2014. Đến năm 2018, Berlin bỏ lệnh cấm nhưng thay bằng lệnh hạn chế nghiêm ngặt chính sách cho thuê. Nhiều thành phố ven biển ở Mỹ, như Santa Monica, bang California, dịch vụ cho thuê ngắn hạn bị cấm hoặc bị hạn chế.
Một cơ sở lưu trú được chủ đăng trên Airbnb để cho khách du lịch thuê. Ảnh: Staging studio
Lý do chính cho các quyết định trên là chính quyền muốn giải quyết vấn đề khủng hoảng nhà ở. Dịch vụ cho thuê nhà ngắn hạn phục vụ khách du lịch nở rộ dẫn đến cuộc khủng hoảng nhà ở, khiến giá cho thuê nhà dài hạn và giá nhà đất tăng. Người dân địa phương, người lao động sẽ không đủ khả năng chi trả khiến ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Tính đến tháng 7/2024, Airbnb, công ty số một trên thị trường về cung cấp dịch vụ cho thuê nhà ngắn hạn, có số lượt đặt phòng trực tuyến chiếm hơn 50% trên thế giới. Các công ty cung cấp ứng dụng đặt phòng khác như Vrbo, Expedia cũng đang bị giám sát chặt chẽ khi người dân khắp thế giới liên tục đặt ra câu hỏi về mục đích của du lịch; sự cân bằng giữa lợi ích cho du khách và người dân địa phương là gì?
Từ khi ra mắt vào 2007, Airbnb nhanh chóng trở thành "gã khổng lồ" trong phân khúc đặt phòng trực tuyến của ngành du lịch nhờ chiến lược "sống như người dân địa phương" mà các khách sạn không để so kịp. "Dịch vụ thuê nhà ngắn hạn mang đến cho du khách cơ hội lưu trú tại điểm đến chân thực hơn", Lucy Perrin, cây viết du lịch người Mỹ nói. Giá thuê tốt hơn, trải nghiệm nhiều hơn cũng là thế mạnh của dịch vụ này.
Tuy nhiên, Airbnb phát triển càng mạnh, sự phản đối của người dân địa phương với ứng dụng này càng dữ dội. Họ đổ lỗi cho Airbnb và các ứng dụng khác hỗ trợ việc thuê nhà ngắn hạn làm giá nhà tăng cao, cuộc sống trở nên khó khăn hơn.
Xu hướng bài xích Airbnb cũng như dịch vụ cho thuê nhà ngắn hạn sẽ khiến khách du lịch phải mất nhiều chi phí hơn cho chỗ lưu trú vì phải đặt phòng ở khách sạn. Nhưng Lucy cho rằng đây cũng là cơ hội cho các khách sạn. "Tôi ngạc nhiên nếu các khách sạn không tận dụng tình hình này", cô nói.
Khách lưu trú thường gồm hai tệp chính: có xu hướng đi gia đình, theo nhóm và thích phiêu lưu sẽ ở các căn hộ trên Airbnb. Tệp khách còn lại là những người tìm kiếm sự an toàn, ở nơi họ biết rõ ràng cùng dịch vụ được cung cấp, sẽ có xu hướng thuê khách sạn.
Theo các chuyên gia, các thành phố cần có chính sách cân bằng để phục vụ nhu cầu của người du lịch, và không để khách bị thiệt thòi quá nhiều vì các lệnh cấm.
Nghiên cứu của Harvard Business Review về tác động của lệnh cấm tại thành phố New York công bố hồi đầu năm 2024 chỉ ra cho thuê nhà ngắn hạn không phải nguyên nhân lớn dẫn đến giá thuê nhà cao. Thay vì cấm, chính quyền nên ban hành các quy định vì điều này sẽ mang lại lợi ích tốt hơn cho thành phố lẫn người dân địa phương.
Tuy nhiên, thuê nhà ngắn hạn lại là tác nhân khiến chất lượng cuộc sống của người dân đi xuống. Tại những điểm nóng quá tải du lịch tại châu Âu như Barcelona, quần đảo Canary hay Mallorca, người dân địa phương đã biểu tình, phản đối du lịch vì cho rằng "du khách đến đông không mang lại lợi ích cho họ". Người dân không đủ tiền thuê hoặc mua nhà, phải chuyển ra sống trong các xe van chuyển đổi thành nhà di động.
Ngoài ra, tiền lương thấp, ít công trình xây nhà ở cho người dân, cũng là nguyên nhân khiến chất lượng cuộc sống của người dân thấp đi.
Vẫn có một số biện pháp thay thế cho lệnh cấm thuê nhà ngắn hạn. Nhiều điểm đến, như Berlin, hạn chế chủ sở hữu nhà ở chỉ được phép cho thuê tối đa 90 ngày một năm. Nhiều quốc gia đang đi theo hướng này khi đang đề xuất một chính sách tương tự, trong đó có Anh.
Tuy nhiên, khách du lịch đánh giá cấm thuê nhà ngắn hạn là một tin tức tiêu cực vì giá nhà thuê nghỉ hoặc thuê trên Airbnb rẻ hơn.
"Về lâu dài, tôi nghĩ rằng cấm thuê nhà ngắn hạn sẽ mang lại trải nghiệm chân thật hơn cho khách du lịch nhưng cũng ít gây hiềm khích với dân địa phương hơn", Lucy Perrin nói. Nếu tiếp tục cho thuê ngắn hạn, người dân địa phương sẽ phải chuyển đến sống ở khu vực ngoại ô, nơi có nguồn cung nhà dồi dào. Như vậy khi khách đến trung tâm, họ sẽ tiếp xúc chủ yếu là khách du lịch giống mình và những người làm trong ngành dịch vụ, thay vì dân địa phương. Trải nghiệm cho chuyến đi vì thế ít hấp dẫn hơn.
Anh Minh (Theo BBC)
