
Chàng trai mang hình hài cô gái - Ảnh: AI
Một trường hợp khác: người "phụ nữ" 54 tuổi, đã sống cuộc đời như bao phụ nữ khác, vẫn rung động trước nam giới nhưng kết quả xét nghiệm lại cho thấy
30/10/2025 06:00

Chàng trai mang hình hài cô gái - Ảnh: AI
Một trường hợp khác: người "phụ nữ" 54 tuổi, đã sống cuộc đời như bao phụ nữ khác, vẫn rung động trước nam giới nhưng kết quả xét nghiệm lại cho thấy
Bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 phẫu thuật cho "cô gái" 21 tuổi mang bộ gene nam giới - Ảnh: BVCC
Giải mã hiện tượng rối loạn phát triển giới tính
Bác sĩ Ngô Hải Sơn, khoa phẫu thuật hàm mặt - tạo hình - thẩm mỹ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho biết tỉ lệ rối loạn phát triển giới tính ước tính khoảng 1/4.000 trẻ sơ sinh. Đây là vấn đề y học bẩm sinh, hoàn toàn khác với xu hướng tính dục hay người chuyển giới.
"Rối loạn phát triển giới tính là những bất thường về mặt sinh học, ảnh hưởng đến cấu trúc hoặc chức năng cơ quan sinh dục. Trong khi người chuyển giới không gặp vấn đề di truyền hay nội tiết bất thường", bác sĩ Sơn nhấn mạnh.
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Phúc - khoa nam học Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, giới tính của con người là sự tổng hòa giữa nhiễm sắc thể, hormone và cơ quan sinh dục. Ở người bình thường, gene SRY trên nhiễm sắc thể Y kích hoạt sự phát triển tinh hoàn, testosterone giúp hình thành cơ quan sinh dục nam, còn hormone AMH ngăn chặn sự phát triển của tử cung và vòi trứng.
Khi một "mắt xích" trong chuỗi này bị rối loạn, tinh hoàn không phát triển, thiếu testosterone hoặc cơ thể không đáp ứng với hormone nam, giới tính hình thể có thể lệch với giới tính di truyền. Tình trạng đó được gọi là rối loạn phát triển giới tính (DSD).
Bác sĩ Nguyễn Đình Minh - Bệnh viện E - cho biết DSD được chia thành ba nhóm chính là lưỡng giới giả nam (46XY): Có tinh hoàn nhưng cơ quan sinh dục ngoài giống nữ. Lưỡng giới giả nữ (46XX), có tử cung, buồng trứng nhưng âm vật to, giống dương vật và lưỡng giới thật, có cả mô tinh hoàn và buồng trứng trong cùng cơ thể.
Người mắc DSD thường chỉ phát hiện khi không có kinh nguyệt, không thể quan hệ hoặc cơ quan sinh dục bất thường. Tuy nhiên phần lớn đến khám muộn vì tâm lý mặc cảm, e ngại.
Phát hiện sớm, tránh sang chấn tâm lý
Các chuyên gia khẳng định rối loạn phát triển giới tính là bệnh lý bẩm sinh, không phải lựa chọn cá nhân. Phát hiện sớm có ý nghĩa quan trọng trong điều trị và định hướng giới tính.
Bác sĩ Nguyễn Việt Hoa - trưởng khoa phẫu thuật nhi và trẻ sơ sinh Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - khuyến cáo: "Ngay sau khi trẻ chào đời, bên cạnh việc kiểm tra các cơ quan cơ bản, bác sĩ cần chú ý quan sát cơ quan sinh dục của trẻ xem có bình thường không.
Nếu phát hiện bất thường như lỗ tiểu lệch thấp, tinh hoàn ẩn hay cơ quan sinh dục không rõ ràng, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở chuyên khoa nam học - nội tiết - di truyền để được xét nghiệm nhiễm sắc thể, hormone và siêu âm chẩn đoán hình ảnh".
Theo bác sĩ Hoa, những trường hợp được phát hiện sớm (trước 2 tuổi) và can thiệp đúng hướng sẽ có kết quả tốt về hình thể, tâm lý và khả năng sinh sản. Ngược lại nếu phát hiện muộn, người bệnh dễ "sống nhầm" giới tính, dẫn đến khủng hoảng tinh thần, rối loạn bản dạng giới và khó hòa nhập xã hội.
Các chuyên gia nhấn mạnh điều quan trọng nhất trong điều trị DSD không phải là thay đổi giới tính mà là giúp người bệnh được sống đúng với giới tính sinh học thật, được xã hội thấu hiểu và chấp nhận.
Hãy giúp con sống đúng giới tính của mình
Nhiều trường hợp đến viện muộn do cha mẹ giấu giếm hoặc nhầm lẫn giới tính của con ngay từ khi sinh ra, dẫn đến hậu quả kéo dài cả về thể chất lẫn tinh thần. Việc phát hiện và can thiệp sớm không chỉ giúp trẻ tránh sang chấn tâm lý mà còn giúp các em được sống đúng với giới tính sinh học của mình.