Khi nào người dân được miễn viện phí?

Sáng 17/11, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, thừa ủy quyền Thủ tướng, đã trình Quốc hội tờ trình về dự thảo nghị quyết liên quan đến các cơ chế, chính sách nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về những giải pháp đột phá trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Đây là văn bản được kỳ vọng sẽ tạo ra bước chuyển đáng kể, góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn và thúc đẩy những đổi mới mạnh mẽ trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe người dân.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan. Ảnh: Quốc Hội.

Từng bước miễn viện phí cho người dân

Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá nhằm tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đã xác định rõ các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp mang tính tổng thể, đồng bộ, đa chiều, bao gồm sức khỏe, môi trường, kinh tế - xã hội, an ninh trật tự, truyền thông, giáo dục, cùng yêu cầu nâng cao y đức và phát triển nhân lực y tế chất lượng cao.

Tuy nhiên, từ thực tiễn rà soát những vướng mắc, khó khăn và bất cập của ngành y tế hiện nay, việc ban hành một nghị quyết mới, tập trung vào các giải pháp mang tính đột phá và chiến lược nhằm kịp thời thể chế hóa Nghị quyết 72-NQ/TW, được đánh giá là rất cần thiết. Nghị quyết này hướng tới giải quyết nhiều vấn đề cấp bách, trong đó có chính sách dành cho đội ngũ nhân viên y tế.

Dự thảo nghị quyết đề xuất mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế cho người dân. Cụ thể, từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Sau khi tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo thẩm tra sơ bộ, Chính phủ đề xuất nội dung này sẽ được chuyển sang dự án Luật Phòng bệnh để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Ảnh: Quỳnh Danh.

Từ năm 2027, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế; những người tham gia bảo hiểm y tế thuộc nhóm chính sách xã hội, người yếu thế, người thu nhập thấp và một số đối tượng ưu tiên khác sẽ được tăng mức hưởng trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế.

Cũng từ năm 2027, người thuộc hộ cận nghèo và người cao tuổi từ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được chi trả 100% chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế. Đồng thời, nhà nước sẽ từng bước chi cho sàng lọc, chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh và nhóm đối tượng ưu tiên. Đến năm 2030, mục tiêu là thực hiện chính sách miễn viện phí theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng cân đối của Quỹ Bảo hiểm y tế.

Kinh phí thực hiện chính sách sẽ đến từ nhiều nguồn, gồm doanh nghiệp chi trả khám sức khỏe định kỳ cho người lao động theo quy định, quỹ bảo hiểm y tế, ngân sách nhà nước và các nguồn hợp pháp khác. Tuy nhiên, để thuận lợi cho triển khai về sau, Chính phủ được đề nghị làm rõ khái niệm “miễn viện phí ở mức cơ bản” trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế là gì; đồng thời cần xác định cụ thể “tăng mức hưởng trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế” được tính so với mức cơ bản hay theo chuẩn nào.

Phụ cấp 100% cho một số nhóm nhân viên y tế

Ngoài ra, dự thảo nghị quyết cũng đề xuất các chính sách về tiền lương và phụ cấp nhằm tạo sự đãi ngộ và thu hút nhân lực ngành y. Theo dự thảo, bác sĩ (bao gồm bác sĩ y học cổ truyền, bác sĩ răng hàm mặt), bác sĩ y học dự phòng và dược sĩ sẽ được xếp lương từ bậc 2 của chức danh nghề nghiệp khi được tuyển dụng.

Những người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế trong các lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu và giải phẫu bệnh được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề ở mức 100%. Đối với nhân viên y tế làm việc tại trạm y tế cấp xã và cơ sở y tế dự phòng, mức phụ cấp ưu đãi nghề áp dụng là 100% đối với khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn, khu vực biên giới, hải đảo…

Tuy nhiên, một trong những nhiệm vụ trọng tâm được nêu tại Nghị quyết số 72 là “ưu tiên bố trí, huy động nguồn lực, có cơ chế chính sách vượt trội để phát triển nhân lực y tế” lại chưa được thể hiện rõ trong dự thảo.

Một số nhóm nhân viên y tế được đề xuất hưởng 100% phụ cấp. Ảnh: Hoàng Hà.

Vì vậy, cơ quan chủ trì soạn thảo được đề nghị nghiên cứu và cụ thể hóa nội dung này, bảo đảm xây dựng được các cơ chế đặc thù và chính sách mang tính đột phá trong việc thu hút, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đội ngũ nhân viên y tế, đặc biệt là tại tuyến cơ sở, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo.

Một nhóm nội dung quan trọng khác được Bộ trưởng đề cập là các giải pháp bảo đảm an toàn cho nhân viên y tế. Bà cho biết dự thảo nghị quyết đã bổ sung những quy định nhằm khắc phục các bất cập hiện nay, qua đó tăng cường an ninh và sự bảo vệ cho đội ngũ y tế trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Liên quan đến đào tạo chuyên sâu, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho hay Chính phủ dự kiến đưa những yêu cầu đặc thù của ngành y vào dự án Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học sửa đổi, theo hướng tương tự cách xây dựng chính sách đối với lĩnh vực văn hóa.

Nhóm chính sách thứ sáu xoay quanh đất đai, tài chính và thuế, bao gồm đề xuất cho phép chuyển đổi linh hoạt mục đích sử dụng đất dành cho y tế, cùng cơ chế bảo đảm kinh phí thường xuyên và đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Theo bà Lan, đây là chính sách mới của Đảng và cần được cụ thể hóa trong nghị quyết của Quốc hội để có căn cứ triển khai. Ngoài ra, ngân sách nhà nước cũng sẽ chi trả cho các hoạt động tiêm chủng bù liều và chiến dịch, đặc biệt với những vaccine thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng.